Vasthouden aan gedachtes, patronen, controle, spullen, ideeën, plannen en last but not least, mensen. Je kunt het zo gek niet verzinnen of ik houd me eraan vast. Het werken met een agenda en een to-do lijstje zorgt voor enige structuur als het om mijn werk gaat, maar de taken die ik heb overgedragen aan een nieuwe collega, en de bijbehorende controle, laat ik toch moeilijk los.  

Ook in mijn huis heb ik van de zomer een heldhaftige poging gedaan om veel op te ruimen en weg te gooien en in de herfst heb ik onverschrokken huisgehouden in de tuin.

Ik begrijp dat je je op dit moment afvraagt wat de tuin met loslaten te maken heeft?

Ik heb ‘dat wat nog nét niet dood is’ gesnoeid, afgezaagd, uit de aarde getrokken en zelfs weggegooid. Wat er volgend jaar weer aangroeit weet ik niet en het voelt bijna als een stoere heldendaad.  

‘Een opgeruimd huis, en in dit geval ook tuin, is een opgeruimd hoofd.’   

Niet dus.

Ik stel me namelijk voor dat in een opgeruimd hoofd, alles ‘een eigen plekje’ heeft in een door deurtjes af te sluiten vakkenkast. Uiteraard netjes verwerkt, opgeborgen en niet in het zicht. Waarschijnlijk gaat het hier al mis. Mijn ‘vakkenkast’ is te groot, hij reikt vanaf de vloer tot aan het plafond en voor zover ik kan kijken. En die deurtjes springen de godganse dag, op de meest onmogelijke tijden en ongevraagd, open. Herinneringen ploppen op als popcorn, gedachtes en ideeën strijden met elkaar en emoties moedigen deze nog extra aan.

Heel regelmatig reageren mijn traanbuizen bijna onmiddellijk, wat natuurlijk wel heel goed is, want dat is ook ‘loslaten’.  

Wanneer je moeder wordt ben je vanaf dag één bezig met loslaten. Je houdt onvoorwaardelijk van ze maar je kunt je kinderen niet altijd in de gaten houden, controleren, beschermen of vasthouden. Het is per slot van rekening de bedoeling dat ze opgroeien tot leuke, verstandige en zelfstandige mensen. Het is gedurfd om te zeggen maar ik vind dat dat heel goed is gelukt! 

Ernstig ziek zijn, scheiden, emigreren, opnieuw een leven opbouwen, zijn allemaal ingrijpende gebeurtenissen waarbij loslaten een belangrijke rol speelt en die ik allemaal in het verleden heel sterk heb doorstaan. 

En toen, zomaar ineens, kwam daar iemand mijn leven binnenwandelen en vanuit het niets werd ik overspoeld met een ongekend gevoel van onvoorwaardelijke liefde. Een bijzondere connectie die (nog steeds) mijn verstand te boven gaat en mijn wereld zoals ik die kende op zijn grondvesten deed schudden. Patronen, gedachtes en gewoontes werden aan de kaak gesteld. Triggers, trauma en angsten kwamen onder een vergrootglas te liggen en in een sneltreinvaart voorbij. Een enorme spiegel werd mij voorgehouden. 

Een overweldigende periode van afstoten, aantrekken, hoogtepunten en dieptepunten volgde. De onbegrijpelijke connectie is voor ons beide (te) veel, (te) verwarrend, (te) intens en doodeng, waardoor er uiteindelijk een einde komt aan deze bizarre relatie.

Maar niet aan mijn onvoorwaardelijke liefde. Een liefde die niet beantwoord durft of kan worden. Ik ben ineens niet meer zo sterk, moedig en dapper. Ik ben de controle kwijt en voel me verward, verdrietig en angstig. Ik moet het loslaten, maar ik weet niet hoe. 

Zoals altijd kalmeert de uitgestrektheid van de zee mij, net als de wind om mijn hoofd, terwijl de golven komen en gaan. Ik lijn de hond aan als we een aangespoelde zeehond aantreffen op het strand. Op gepaste afstand hurk ik in het zand om een foto te maken van het prachtige dier. Terwijl ik mijn telefoon weer in mijn binnenzak steek kijk ik in de grote donkere ogen en een golf van verdriet overspoelt me. Ik wil de zeehond graag helpen maar ik weet niet hoe. En ik weet ook dat het niet verstandig is, dat de natuur zijn eigen gang moet gaan.

Tranen stromen over mijn wangen als we onze wandeling voortzetten. Ik besluit een andere weg naar huis te nemen niet dezelfde route terug te lopen over het strand.

Loslaten.

Iedere avond en altijd rond half 12 loopt ze achter hem aan de trap op naar hun gezamenlijke slaapkamer. Steevast lopen ze naar hun ‘eigen helft’ van het bed en kleden ze zich uit. In de badkamer gaan de sokken in de wasmand, poetsen ze hun tanden tegelijkertijd aan de dubbele wasbak en slaan bij terugkomst in de slaapkamer samen het koude tweepersoonsdekbed open. Met de ruggen naar elkaar toe zitten ze op de rand van hun nieuwe tweepersoons kingsize boxspring. Ze zetten elk hun eigen wekker, schudden nog even het hoofdkussen op om uiteindelijk te gaan liggen. Elke avond volgt daarna de passieloze ‘welterusten kus’ en zijn grote lijf die zich tegen haar rug aandrukt om vervolgens een zware arm over haar heen te leggen.

Ze is een kleurloze schim van de persoon die ze ooit is geweest en het leven is een sleur geworden. De kinderen worden steeds zelfstandiger en hebben haar minder nodig dan een paar jaar geleden. Hij is al lang de deur uit voordat zij en de kinderen goed en wel zijn opgestaan. Dan zorgt zij voor hun ontbijt en lunchpakketje, om ze vervolgens bij school af te zetten waarna ze doorrijdt naar haar eigen werk.

Elke dag, elke avond hetzelfde ritueel, dag in dag uit, maand in maand uit, hoeveel jaar gaat het al zo?  

Overdags heeft ze tussendoor haar ‘geluksmomentjes’, dan stuurt ze een whatsappje als ze de kinderen heeft afgezet. Ook in haar lunchpauze en soms in de koffiepauzes, stuurt ze een whatsappje.  

Ze hoort zijn ademhaling rustiger worden.

Elke dag om kwart over vijf is hij weer thuis, moe en nietsvermoedend. Hij leeft een gelukkig leven, met zijn eigen bedrijf, zijn twee dochters en zijn vrouw die recentelijk nog een carrière sprongetje maakte. Hij is een tevreden man, in zijn vrijstaande woning met mooie meubels, twee auto’s voor de deur en drie vakanties per jaar. Hij heeft het goed voor elkaar en daar is hij trots op.

Zijn arm ontspant steeds meer en voelt steeds zwaarder. Nog heel even. 

Tijdens het koken, wanneer ze alleen is in de keuken, stuurt ze een whatsappje. En vervolgens een antwoord op het binnenkomende whatsappje en nog eentje en nog eentje. Als het eten klaar is en de kinderen geroepen zijn om aan tafel te komen kijkt ze nog even snel op haar telefoon, die ze vervolgens in haar broekzak doet waar hij vaak nog een keertje trilt en zij ook. 

De beste avond is wanneer hij met zijn vrienden op stap is. Eén avond in de week kan ze vrijuit whatsappen wat ze wil, de hele avond één lang geluksmoment.  

Eindelijk draait hij zich om en is die beklemmende arm van haar af. Nog even wachten totdat hij het lichte gesnurk heeft ingezet. 

Ze zou zich schuldig moeten voelen, naar hem, naar haar kinderen, naar iedereen die ze voorliegt. Ze kijkt naar haar wekker. Een paar minuutjes nog, zodat ze zeker weet dat hij in de diepe slaap is weggezakt. 

Elke avond opnieuw wacht ze op die diepe slaap. En hij wacht weer op haar en indirect dus óók op zíjn diepe slaap. Het geeft haar een schuldgevoel. Hij wacht niet alleen op haar berichtjes, hij wacht ook op haar vertrek bij hem vandaan. Maar ze zal nooit scheiden van hem. Waar moet ze heen? En hoe moet dat met haar kinderen? En wat zullen haar ouders zeggen?

Ze heeft een leuke baan en die verdient ook best aardig, maar de financiële zekerheid die ze nu heeft zal ze nooit opgeven. En voor wat?

Ze is een paar keer kort bij hem thuis geweest. Dat kleine appartement, prima voor een man alleen, is geen optie voor ‘plus drie’. Want je denkt toch niet dat ze dan zonder haar kinderen zou vertrekken? Ze zou de tennislessen en hockeytenues van de kinderen niet meer kunnen betalen, laat staan dat ze nog drie keer per jaar op vakantie zou kunnen.

Nee, scheiden is geen optie.

Onder het dekbed opent ze whatsapp en stuurt een berichtje. Bijna direct krijgt ze antwoord. Hij wachtte op haar. Ze stuurt een berichtje terug en nog eentje en nog eentje.

Al is de leugen nog zo snel…. 

Het is eind oktober en de pepernoten liggen al lang in de schappen van de supermarkt. Sinterklaas en zijn Pieten maken op deze manier kenbaar dat zij ‘onderweg’ zijn. Dat brengt mij terug naar lang geleden, toen jullie nog jong waren, het ‘geloof’ aan het wankelen was en de waarheid uiteindelijk boven tafel kwam.

Jullie reacties op de jarenlange ‘leugens’ lagen ver uit elkaar. Je broer wilde de leugen graag nog een paar jaar voortzetten want hij zag de voordelen daarvan in, maar jij was woest! 

Over politieke leugens, geopolitieke leugens, klimaatleugens etc. ga ik het niet hebben. Daar weet ik te weinig vanaf en waag ik mij niet aan ondanks dat het ook in de politiek een terugkerend probleem is met schijnbaar geaccepteerde uitspraken als

‘ik heb daar geen actieve herinnering aan’, waar we zelfs zo af en toe om lachen. 

Liegen is niet om te lachen, want leugens schaden het vertrouwen.

Dat juist ik (!) tegen jou gelogen had over het bestaan van de goedheiligman viel je zwaar. Je moeder moet je per slot van rekening kunnen vertrouwen. Daarnaast was ik ook degene die altijd beweerde dat je niet tegen mij moest liegen omdat ik er ALTIJD achter kwam.

Zo had je broer eens een leuk geldbedrag ‘gevonden’ in de tuin en was jij niet altijd even eerlijk over je juf.

Kinderen liegen niet om zichzelf beter voor te doen, wel uit zelfbescherming om straf te ontlopen. Dat laatste geldt ook voor volwassenen, omdat je de gevolgen van jouw (leugenachtige) gedrag niet onder ogen wil komen en omdat je eigenlijk wel weet dat je niet goed bezig bent.  

Ik kwam een stukje uit het zogeheten water-experiment van de Japanse onderzoeker Dr. Masaru Emoto (1943 - 2014) tegen. Hij onderzocht de vorming van ijskristallen.

Uit zijn experiment zou blijken dat verschillende woorden en hun intentie, ook verschillende effecten hebben op de structuur van waterkristallen. Met liefdevolle woorden ontstonden prachtige kristalstructuren.  De andere kristalstructuren waren vervormd, niet-symmetrisch en dysfunctioneel. Liefdevol toegesproken water bleef goed, het andere water bedierf. 

Of je het nu wel of niet eens bent met het onderzoek en de resultaten, het is toch best interessant. Zeker omdat wij als mens voor 80% uit water bestaan. Daarnaast is de kracht van het woord, positief of negatief, ons allemaal wel bekend. Als je alleen maar onaardige dingen tegen jezelf zegt, liegt tegen jezelf (en een ander), veroordelend bent, negatieve gedachtes hebt, wantrouwend bent, wat voor effect heeft dit dan op jou en jouw omgeving?  

Als je een varende echtgenoot hebt is vertrouwen in elkaar en eerlijkheid ontzettend belangrijk. Niet alleen moet je vertrouwen hebben in de kracht en zelfstandigheid van de ander, maar ook het vertrouwen dat de ander eerlijk is mocht er sprake zijn van ‘vreemdgaan’. Naïviteit is iets anders dan vertrouwen en we zijn nu eenmaal gewoon mensen van vlees en bloed.

Dit was geen vrijbrief om ‘los te gaan’, wel een afspraak om altijd eerlijk te zijn.

Liever de pijnlijke waarheid, die de omgeving meestal wel weet en jij (nog)niet, dan een leugen. Hoe groter de leugen is of hoe langer hij duurt, een leven met leugens brengt een verwijdering tot stand in je relaties en heeft impact op je omgeving, je geliefden, je kinderen, vrienden en collega’s. Wat een hoge prijs voor zelfbescherming!  

En al is de leugen nog zo snel…..  

Ik heb het hier niet om ‘leugentjes om bestwil’, als; ‘ik ga het niet redden’ in plaats van eerlijk te zeggen dat ik geen zin heb. Een nieuwe outfit, het gekookte eten, iemand die niet zo lekker ruikt. Ook ik zeg daar liever daar niets over, bang om de ander te verliezen of te kwetsen. Over de grens tussen ‘geoorloofd’ liegen en ‘vuile’ leugens valt te discussiëren. Daarnaast is het een persoonlijke kwestie en onder andere afhankelijk van je eigen normen en waarden. 

Misschien is het steeds normaler geworden om te liegen, gezien de voorbeelden uit de politiek. In ieder geval wel steeds makkelijker. Social media werkt liegen in de hand, want midden in de nacht kun jij hele gesprekken voeren met een al dan niet single ‘lover’ over je slechte relatie, wat je mist in je partner en hoe fijn het is dat ‘de lover’ zo’n luisterend oor heeft. Misschien houd je hem of haar een tijdje aan het lijntje om zo je eigen leven een beetje pit te geven en lieg je ook tegen je ‘lover’ dat je voor hem of haar gaat kiezen, maar dat het nu nog niet de tijd is….. En dat alles terwijl die partner (vooralsnog) nietsvermoedend naast je ligt tijdens de, mede door hem of haar betaalde, vakantie. En je lieve kinderen een deur verderop lekker liggen te slapen. 

Ik heb het niet altijd meteen door maar net als ‘vroeger’ kom ik er toch uiteindelijk achter. Liegen is niet liefdevol en komt dikwijls voort uit diepe angst of onzekerheid, iets wat je niet onder ogen durft te komen. Het is vernietigend, je hart gaat ervan op slot en vertrouwen wordt moeilijk. Liegen is het tegenovergestelde van liefde. Liefde is ‘met wijsheid de waarheid spreken’, wat een grote uitdaging kan zijn, vooral als je zo’n grote flapuit ben als ik, maar de waarheid maakt vrij is mijn ervaring. 

Ook ik heb me wel eens schuldig gemaakt aan ‘bestwil leugentjes’ en onwaarheden, met name tegen mezelf. Pleasegedrag, lief gevonden willen worden, meewaaien, en vervolgens harde en veroordelende woorden omdat het mislukte en ik dus een loser zou zijn.

Niet meer! 

Ik wil ‘mijn water’ niet laten bederven en ga alleen nog maar liefdevol en met wijsheid tegen mezelf spreken. Daarnaast ga ik aan de goedheiligman vragen of hij dit jaar iedereen wat liefde wil schenken.

Voor elkaar en voor onszelf. 

XXX